Παρασκευή 20 Αυγούστου 2010

Ποδόσφαιρο και Βία στα γήπεδα...Πως και γιατί;

Δε θα αναλωθώ σε παρακλήσεις και κλάψες του τύπου "ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ", ούτε θεωρητικολογίες περί του αθλητισμού και κατά πόσο ακυρώνεται η ιδιότητά του με βάσει τα κρούσματα βίας στα ποδοσφαιρικά κυρίως γήπεδα. Το ζήτημα αυτό πλέον είναι καθαρά πολιτικό. Η έννοια και η αξία του αθλητισμού έλαβε τέλος όταν στη μέση μπήκαν επιχειρήσεις, συμφέροντα και εμπορευματικοποίηση. Όταν το ποδόσφαιρο από ένα απίστευτο και ψυχαγωγικό άθλημα έγινε ένα επικερδές θέαμα και τώρα πιά μέρος της ζωής της ελληνικής κοινωνίας.

Κατ'αρχάς, ας δούμε τον αθλητισμό, κυρίως όμως το ποδόσφαιρο που θεωρείται το "λαικό άθλημα, ως "θέαμα". Όταν λέω θέαμα εννοώ με την έννοια που προσδίδει ο Γκυ Ντεμπόρ στο βιβλίο με τίτλο "Η κοινωνία του θεάματος". Από αρχαιοτάτων χρόνων, τα θεοκρατικά καθεστώτα, οι αυτοκρατορίες, τα σημερινά ολοκληρωτικά καθεστώτα και οι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες-ολιγαρχίες χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν το θέαμα προκειμένου να επιβάλλουν μία άτυπη ειρήνη ανάμεσα σ'αυτές και την κοινωνία. Οι μονομαχίες στην αρχαία Ρώμη, οι ταυρομαχίες στην Ισπανία, η σημερινή eurovision, το ποδόσφαιρο και πολλά άλλα παραδείγματα .Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας βρίσκει ένα ψυχολογικό στήριγμα, μία ανακούφιση απ'την δύσκολη καθημερινότητα, καταναλώνει το χρόνο του με εύκολες ασχολίες που τον αποσπούν απ'τις δύσκολες πολιτικές, φιλοσοφικές ακόμα και καλλιτεχνικές ανησυχίες με αποτέλεσμα την εύκολη μαζοποίησή του.

Στην Ελλάδα συγκεκριμένα το ποδόσφαιρο, όπως και τα ελαφρολαικά-σκυλάδικα, άρχισε να βρίσκει χώρο στις πλατιές μάζες την περίοδο της εφτάχρονης δικτατορίας και ενισχύθηκε μετά την μεταπολίτευση κυρίως επί διακυβέρνησης της πράσινης δικτατορίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Το 1979 αν δεν κάνω λάθος άρχισε το ποδόσφαιρο να εμπορευματικοποιείται. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες οι οποίες μέχρι τότε είχαν κατά κύριο λόγο τοπικό χαρακτήρα, άρχισαν να γίνονται κερδοσκοπικές επιχειρήσεις-Π.Α.Ε-, οι μεγαλύτερες των οποίων επιδοτούνταν απ'το κράτος(!!!!!), οι επιχειρηματίες άρχισαν να κολυμπούν στα πλούτη λόγω του τεράστιου αριθμού πώλησης εισιτηρίων. Οι καλύτερες ομάδες πια δεν είναι αυτές που τυχαίνει να έχουν τους ικανότερους ποδοσφαιριστές όπως συνέβαινε πρωτύτερα,αλλά αυτές που είχαν την οικονομική δυνατότητα να ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ τους καλύτερους πάιχτες.

Όμως επειδή το κέρδος είναι τελικά μία αθεράπευτη αρρώστεια,ο παραλογισμός δεν τελειώνει εδώ. Οι ομάδες-επιχειρήσεις προκειμένου να αντλήσουν όσο μεγαλύτερο κέρδος γίνεται και να μεγαλοποιήσουν ακόμα περισσότερο το θέαμα, παραχωρούν χημικές ουσίες στους ποδοσφαιριστές(ντόπινγκ) έτσι ώστε να αποκτήσουν μεγαλύτερες αντοχές και να αναπτύξουν μέσα απ'αυτές την τεχνική τους. Η βιομηχανία του ντόπινγκ παρά τους αιφνίδιους θανάτους ποδοσφαιριστών ακόμα και μέσα στους αγωνιστικούς χώρους(!!!), όχι μόνο δεν ανέστειλε τη λειτουργία της αλλά έχει εξαπλωθεί και σε μικρότερου βεληνεκούς ομάδες με αποτέλεσμα να βλέπουμε να ντοπάρονται ακόμα και ανήλικοι αυριανοί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Τα κοράκια της εξουσίας, τα Μ.Μ.Ε, παρουσίαζουν το φαινόμενο του ντόπινγκ σαν κάτι πολύ "κακό" το οποίο δεν ξέρουν από που πηγάζει, ενώ συλλαμβάνονται οι χρήστες ντόπινγκ κι όχι αυτοί που το παρέχουν. Η ίδια ιστορία και με το εμπόριο ναρκωτικών.

Όσον αφορά τη βία στα γήπεδα οι δημοσιοκάφροι συνεχίζουν να κραυγάζουν πως για όλα φταίνε οι κακοί hooligans και το μόνο κατασταλτικό μέτρο του φαινομένου είναι απλά τ'ότι για έναν ποδοσφαιρικό αγώνα δεν θα επιτραπεί η είσοδος των φιλάθλων, αν έχουν προξενηθεί επεισόδια από μία ομάδα σε προηγούμενο αγώνα. Όμως, δυστυχώς, οι hooligans δεν είναι το πρόβλημα αλλά η απόρροια του προβλήματος. Σε μία κοινωνία όλο και πιο μεγάλων ανισοτήτων, ανεργίας, μιάς ανύπαρκτης ουσιαστικής παιδείας στην οποία οι πολίτες βρίσκουν στήριγμα στο θέαμα και εναποθέτουν την ευτυχία τους στην ελπίδα για νίκη της ομάδας τους τότε είναι φυσικο επακάλουθο να υπάρξει φανατισμός από κάποια μερίδα της κοινωνίας. Όταν ο ποδοσφαιριστής έχει γίνει ένα κοινωνικό πρότυπο, όχι για την κοινωνική προσφορά του(πολλές φορές ανύπαρκτη) , αλλά για τα εκκατομύρια που λαμβάνει και το lifestyle του τότε αν ο ίδιος απογοητεύσει τα πλήθη είναι πολύ πιθανόν να δεχτεί ένα μπουκάλι στο κεφάλι αν χάσει το γκόλ.

Για να μην ισοπεδώνουμε όμως τελείως την κατάσταση πρέπει να διευκρινίσουμε πως οι hooligans δεν είναι "το" πρόβλημα αλλά είναι πρόβλημα. Συνήθως οι περισσότεροι είναι άτομα ανήλικα ξεχασμένα απ'ην καριερίστικη οικογένεια τους, άτομα με ψυχολογικές παθήσεις περιθωριακά στα πλαίσια μίας κοινωνίας( δεν έχω καταλήξει ακόμα αν η περιθωριοποίηση είναι επακόλουθο ή αιτία) και λόγω των υπολοίπων ευάλωτα στα αφεντικά τους. Συνήθως γίνονται ενεργοί όταν έρχονται σε επαφή με τα εκτροφεία οπαδών, τους συνδέσμους, οργανώσεις ανεξέλγκτες απ'το κράτος(καθόλου εντυπωσιακό) και την κοινωνία, επιδοτούμενες απ'τις Π.Α.Ε(επίσης καθόλου εντυπωσιακό) . Στους χώρους υπάρχουν τσουβάλια με ναρκωτικά, αλκοόλ και γηπεδικό οπλισμό, κάτι σαν ορμητήρια δηλαδή. Εκτός αυτού, οι οπαδοί τις περισσότερες φορές συνδέονται με ακραίες ιδεολογίες κυρίως εθνικιστικές αλλά και με τις βίαιες λογικέ ενός κομματιού του αναρχικού-αντεξουσιαστικού χώρου και βρίσκουν πολλές φορές ιδεολογικήκάλυψη στο πνευματικό κενό τους, δικαιολογόντας τους ηλίθιους τραμπουκισμούς τους. Άλλη ιστορία αυτή...

Άλλο ένα επιχειρηματικό "νταβαντζιλίκι" στο χώρο του ποδοσφαίρου είναι η συνάντηση του με τη βιομηχανία του ντζόγου. Αστικά ανθρωποειδή που βγάζουν κέρδος από την άγνοια ή την οικονομιική αδυναμία μιάς μερίδας ανθρώπων. Ποδοσφαιρικοί αγώνες κουκλοθέτρα με μαριονέτες τους ποδοσφαιριστές, χρηματισμένοι διαιτητές και υπόγεις συμφωνίες συνθέτουν αυτήν την παρωδία που ονομάζουν αθλητισμό...

Επίλογος δε χρειάζεται, τα συμπεράσματα δε χρειάζονται να επισημαίνονται φτάνει μόνο να πάψουμε να βλέπουμε το ποδόσφαιρο σαν ένα "λαικό" άθλημα αλλά σαν άλλο ένα καλά στημένο και κερδοφόρο παιχνίδι εξουσίας...

Δεν υπάρχουν σχόλια: